Veelgestelde vragen
De ontwikkeling van een drijvend zonne-eiland in de uiterwaarden van Ochten kan vragen oproepen bij mensen uit de omgeving. Vandaar dat wij hier alvast antwoord geven op de meest gestelde vragen. Zijn er nog andere vragen? Stel deze dan gerust via onze contactpagina!
Hoe passen de plannen voor het drijvende zonne-eiland binnen de bredere plannen voor de Gouverneurspolder?
De Gouverneurspolder ligt in het Midden-Waal gebied en is onderdeel van een grotere ontwikkeling om meer ruimte te geven aan de Waal en de natuur. Het gebied wordt komend decennium ontwikkeld door de Dekker Groep. Deze ontwikkeling richt zich op de meerwaarde pijlers natuurontwikkeling, extensieve recreatie, waterstandsdaling, delfstofwinning en het opwekken van duurzame energie. Op de website van Dekker is hierover meer te lezen. Als deel van de maatschappelijke meerwaarde van het brede plan Midden-Waal wordt eerder begonnen met de pijler duurzame energie, vanwege de huidige vraag naar deze energie. Vandaar dat nu plannen worden gemaakt voor een drijvend zonne-eiland op de plas van de Gouverneurspolder.
Waarom is dit een goede plek voor een zonnepark?
Om voldoende lokaal opgewekte, duurzame energie te produceren, zijn ook in de gemeente Neder-Betuwe meerdere zonneparken naast zonnepanelen op daken nodig. Bij voorkeur worden zonneparken niet op landbouwgrond of in de natuur geplaatst. Drijvende zonnepanelen op een zandwinplas zijn daarom een goede oplossing. Het plan pas bovendien in het landelijke, provinciale en gemeentelijke beleid.
Wat houdt een drijvend zonne-eiland precies in?
Een drijvend zonne-eiland is een installatie waarbij zonnepanelen op het wateroppervlak drijven in plaats van dat ze op land worden geplaatst. Deze panelen worden bevestigd aan drijvers die aan de bodem en/of de oevers zijn verankerd. Een drijvend zonnepark kan meebewegen met de variatie in het waterpeil (hoge en lage waterstanden) en is bestand tegen stroming en wind. Drijvende zonneparken maken efficiënt gebruik van wateroppervlaktes, door er de functie van het opwekken van groene energie aan toe te voegen. Drijvende zonneparken kunnen worden gecombineerd met natuur-ontwikkeling, bijvoorbeeld door het plaatsen van bio-hutten onder de drijvers en door drijvende eilanden rondom de panelen.
Hoe groot wordt het beoogde zonne-eiland?
Het zonnepark zal ongeveer 8 hectare groot worden. Dit komt neer op ongeveer 23.000 zonnepanelen waarmee 12,8 MWp (megawattpiek) aan energie opgewekt kan worden. Deze energie kan gebruikt worden door verschillende bedrijven in de omgeving. Het zal maximaal 40% van het oppervlak van de plas in beslag nemen, bij een gemiddelde waterstand.
Blijft het gebied toegankelijk?
Het gebied blijft op de gebruikelijke wijze open voor extensieve recreatie, waarbij ruimte is voor wandelaars, fietsers en vissers.
Is er nog ruimte om te zwemmen als het zonne-eiland op de plas ligt?
Het zonne-eiland gaat maximaal 40% van het huidige wateroppervlak bedekken, bij een gemiddelde waterstand. In de plannen voor de herinrichting van de Gouverneurspolder neemt het wateroppervlak toe en beslaat het zonne-eiland minder dan 10% van het wateroppervlak. Op de meeste plekken rond de plas zal ook bij een lage waterstand de afstand tot de oever voldoende zijn om te kunnen zwemmen en te vissen. De afstand tussen de panelen en de oever zal bij een gemiddelde waterstand liggen tussen de 10m en 200m. In de totstandkoming van de plannen wordt samen met de gebruikers gekeken hoe het best ruimte kan worden gemaakt voor passende waterrecreatie, zoals zwemmen en vissen.
Waarom kunnen we niet meer varen met de boot?
Dit is een keuze van de terreineigenaar. Die keuze heeft geen relatie met het plan voor het zonne-eiland. Extensieve recreatie gericht op natuurbeleving is toegestaan, zoals wandelen over het klompenpad en zwemmen en vissen voor de lokale gemeenschap. Dat moet samengaan met het agrarisch gebruik en de natuurwaarden in de polder. De ervaring leert dat toegang met motorvoertuigen en het varen op de plas tot ongewenste situaties leidt: schade, afval en verstoring. Dat is ook de reden dat er fysieke maatregelen zijn getroffen om ongewenste betreding met motorvoertuigen, het te water laten van boten en het varen op de plas te voorkomen.
Wanneer gaat het project van start?
Het project is sinds begin 2023 in de ontwikkelingsfase. Beoogd wordt om in de loop van 2024 van start te gaan met de constructie, wanneer de vergunningen zijn verleend.
Hoe lang duren de werkzaamheden?
De constructiewerkzaamheden zullen ongeveer 3-6 maanden duren. Deze bouwperiode verloopt in verschillende fasen: de voorbereiding, de verankering, de plaatsing van panelen en het aansluiten van kabels. Hierbij wordt gebruik gemaakt van elektrisch aangedreven materieel om zo duurzaam mogelijk te werk te gaan en overlast voor de omgeving zo veel mogelijk te voorkomen.
Hoe lang blijft het zonnepanelen-eiland liggen?
De panelen blijven maximaal 25 jaar in de Gouverneurspolder liggen. Vanwege de brede ontwikkeling in deze polder, zal de inrichting van het gebied veranderen. Er zal bijvoorbeeld meer water komen. De panelen kunnen daarom gedurende de periode dat ze in de polder liggen ook worden verplaatst. Ze blijven daarbij wel op het water liggen.
Wat is het effect van de zonnepanelen op de waterkwaliteit en het waterleven?
Samen met partners doen we onderzoek naar de effecten van zonnepanelen op het water eronder. Vooral op plassen die ontstaan zijn door zandwinning. Deze plassen zijn over het algemeen behoorlijk diep en hoe dieper water is, hoe geringer het leven. Uit de eerste onderzoeken blijkt dat er nauwelijks effect is van panelen op het daaronderliggende water. Ook is onderzocht welke effecten bio-hutten en drijvende natuureilanden hebben als je deze toevoegt aan een drijvend zonne-eiland. Jonge visjes schuilen en voeden zich in bio-hutten van gaas die je onder zonnepanelen kunt hangen. Dat heeft een positief effect op het waterleven. Drijvende vegetatie-eilandjes hebben een positief effect op de diepere waterlaag met een afname van nutriënten en explosieve toename in chlorofyl-A, een bioindicator voor waterplanten. Deze toepassingen kunnen dus zorgen voor een toename van de biodiversiteit op en in het water.
Voor Zonnewaal Ochten kijken we samen met natuurorganisaties naar mogelijkheden om de waterkwaliteit onder de panelen in de Gouverneurspolder te verbeteren. Bijvoorbeeld met genoemde toepassingen.
Op welke manier profiteert de omgeving mee?
Omwonenden en gebruikers van de Gouverneurspolder denken mee over verbeteringen in de Gouverneurspolder. Zo kan voordat de brede ontwikkeling in de polder gaat beginnen al gewerkt worden aan meerwaarde voor de omgeving. Denk hierbij aan een bankje langs het klompenpad, een hondenloslooproute of extra natuurontwikkeling rond, in en op het water. Ook maatregelen die prettig zijn voor de vissers, zoals als meer rust en bio-hutten die voor meer vis zorgen, worden besproken.
Kan ik meedoen met participeren/investeren?
De participatie van het plan Zonnewaal Ochten wordt gedaan samen met omwonenden en gebruikers van de Gouverneurspolder. Tijdens verschillende bijeenkomsten, zoals de inloopavond en gebiedstafels, denken omwonenden en gebruikers mee hoe ze de Gouverneurspolder kunnen verbeteren. En zo waarde kunnen toevoegen aan het plan. Zo kunnen mensen ook inbrengen dat ze mee willen investeren met het plan en zo ook rendement op hun investering kunnen krijgen. We hebben als initiatiefnemers gezegd dat we willen dat een zo breed mogelijke groep ook de meerwaarde van het plan moet kunnen ervaren. Voor financieel participeren of investeren geldt vaak dat een beperkte groep hieraan mee kan doen. Daarom hebben we het niet standaard opgenomen. Als blijkt dat veel mensen mee willen investeren, nemen we dat op in de maatregelen.
Ik heb zelf zonnepanelen (op mijn dak). Heeft het zonne-eiland invloed daarop?
In het rivierengebied is sprake van netcongestie. Dat betekent dat het energienetwerk van Liander (laag- en middenspanning) en Tennet (hoogspanning) op dit moment vol is. Om die reden zal het zonne-eiland niet worden aangesloten op deze netwerken. Kabels zullen rechtstreeks worden gelegd naar de bedrijven die het afnemen. Dat betekent dat het zonne-eiland geen invloed gaat hebben op de huidige netwerkcapaciteit. Mensen die zelf zonnepanelen op hun dak hebben liggen, hoeven zich geen zorgen te maken dat het zonne-eiland invloed gaat hebben op hun mogelijkheden voor teruglevering en de prijs van teruglevering.
Wat zijn voordelen van een drijvend zonne-eiland?
Met een drijvend zonne-eiland wordt geen gebruik gemaakt van kostbaar landoppervlak door zonnepanelen op het water te plaatsen.Hierdoor kunnen landbouwgronden gespaard worden. Zonnevelden hebben op (grote) waterpartijen een relatief beperkte ruimtelijke impact. De panelen vallen minder op door de lage ligging en de kleur (en vaak ook door de relatief grote afstand tot de waarnemer). Drijvende zonneparken kunnen worden gecombineerd met natuur-ontwikkeling, bijvoorbeeld door het plaatsen van bio-hutten onder de drijvers en door drijvende eilanden rondom de panelen. Daarnaast hebben de zonnepanelen een iets hoger rendement door het verkoelende effect van het onderliggende water en kan er zo met minder ruimte meer duurzame energie worden opgewekt. Bovendien verminderen ze de verdamping van water en helpen ze bij het verminderen van algenbloei door schaduw te bieden, wat gunstig is voor de waterkwaliteit. Solinoor werkt mee aan onderzoeken met en door verschillende kennisinstellingen om inzichten over zonnepanelen op water verder te verdiepen.
Wat gebeurt er als een zonnepaneel kapotgaat?
De kans dat een zonnepaneel kapotgaat bij een drijvend zonnepark in de Gouverneurspolder is niet heel groot. Het is een open gebied waar geen activiteiten zijn, dus de kans dat er bomen, takken, stenen of andere voorwerpen op de panelen komen, is niet groot. Het is bijna niet mogelijk om op de panelen te klimmen en ze zo te saboteren. Ook zal het zonne-eiland beveiligd worden. Er zijn daarnaast nog geen voorbeelden dat vogels drijvende panelen kapotmaken. Stel dat een zonnepaneel toch kapotgaat doordat er iets tegenaan komt of bovenop valt, dan worden de scherven bijeengehouden door een folie dat onder het glas van het paneel zit. Zo komt het glas niet in het water terecht en kan het paneel worden gerepareerd.
Wat is de verwachte planning?
De eerste plannen worden besproken met de omgeving sinds juni 2023. Tot en met het najaar worden mensen uit Ochten en andere geïnteresseerden nadrukkelijk betrokken en geïnformeerd. Zij kunnen hun wensen en ideeën geven over verbeteringen in de Gouverneurspolder. En in gesprek over de plannen voor Zonnewaal Ochten. Daarna worden de vergunningen bij de gemeente aangevraagd. Ook worden gesprekken gevoerd met andere bevoegde gezogen, zoals de provincie, het waterschap en Rijkswaterstaat. Nadat de vergunningen zijn vergeven, wordt gestart met de voorbereiding en daarna de bouw van het zonne-eiland. En worden de gekozen verbeteringen in de Gouverneurspolder aangelegd. Onze verwachting is dat dit alles uiterlijk in 2025 gerealiseerd kan zijn.
Wie heeft welke zeggenschap in de Gouverneurspolder?
De aandeelhouders van Dekker Groep uit IJzendoorn zijn eigenaar van een groot deel van de Gouverneurspolder. Solinoor heeft een exclusieve overeenkomst met hen om in dit gebied een duurzaam energieproject te ontwikkelen. Solinoor heeft ervaring met ontwikkeling en bouw van duurzame energieprojecten, zoals drijvende zonnepanelen op water. Dekker Landschapsontwikkeling voert regie over de brede gebiedsontwikkeling in de Gouverneurspolder. Solinoor ontwikkelt het drijvende zonne-eiland als een van de onderdelen van deze gebiedsontwikkeling. Lees meer over de brede ontwikkeling bij Ochten op de website van Dekker, over de Gouverneurspolder.